Kürtler kaç kola ayrılır?

Kürtler, başlıca dil, coğrafi dağılım ve aşiret yapılarına göre farklı kollara ayrılır. Temel olarak 4 ana grup öne çıkar, ancak alt kimlikler ve yerel farklılıklar da mevcuttur.

1. Dil ve Lehçelere Göre Kürtler

Kürtçenin başlıca lehçeleri, Kürtlerin ana kollarını belirler:

A) Kurmanclar (Kuzey Kürtleri)

• Lehçe: Kurmanci
• Nüfus: En kalabalık Kürt grubu (Türkiye, Suriye, Kuzey Irak, İran, Kafkaslar).
• Bölgeler:
  • Türkiye: Diyarbakır, Van, Hakkari, Şırnak, Mardin
  • Suriye: Haseke (Rojava), Kobanî
  • Irak: Duhok, Zaho
  • İran: Urmiye, Makü

B) Soraniler (Orta Kürtler)

• Lehçe: Sorani (Arap alfabesiyle yazılır)
• Nüfus: Irak Kürdistanı ve İran’da yoğun.
• Bölgeler:
  • Irak: Süleymaniye, Erbil, Kerkük
  • İran: Sine (Sanandaj), Kermanşah

C) Pehlewaniler (Güney Kürtleri)

• Lehçe: Pehlewani (Kelhûrî, Feylî, Lekî gibi alt lehçeler)
• Nüfus: İran ve Irak’ta.
• Bölgeler:
  • İran: İlam, Luristan, Kirmanşah
  • Irak: Hanekin, Mendeli

D) Zazalar (Dimilliler) (Tartışmalı: Bazıları Kürt sayar, bazıları ayrı bir etnik grup kabul eder)

• Lehçe: Zazaca (Dimilkî)
• Nüfus: Türkiye’de.
• Bölgeler: Dersim (Tunceli), Bingöl, Elazığ, Sivas, Varto

2. Aşiret ve Sosyal Yapıya Göre Kürtler

Kürtler geleneksel olarak aşiretler (kabileler) halinde örgütlenmiştir. Başlıca aşiret konfederasyonları:

• Barzanî (Irak)
• Celalî (İran/Türkiye)
• Herkî (Türkiye/İran)
• Şikakî (İran/Türkiye)
• Ertuşî (Van/Hakkari)
• Dersim Aşiretleri (Zazalar)

3. Dini ve Mezhepsel Ayrımlar

• Sünni Müslümanlar (Şafii mezhebi – çoğunluk)
• Alevi Kürtler (Türkiye’de Dersim, Varto, Sivas)
• Yezidiler (Başlıca Irak/Suriye, Şengal bölgesi)
• Şii Kürtler (Feylîler) (İran/Irak sınırı)

Özetle Kürtlerin Ana Kolları:

Kürtlerin bu alt grupları arasında kültürel, dilsel ve siyasi farklılıklar olsa da ortak bir ulusal kimlik de bulunur. 

Kaynak: MiDYAT HABER