Asıl Kürtler nerelidir?

ürtlerin kökeni ve “asıl” vatanı tartışmalı bir konu olsa da, tarihsel ve dilbilimsel veriler Kürtlerin ana yurdunun bugünkü Doğu Anadolu, Zagros Dağları ve Mezopotamya’nın kuzeyi olduğunu gösterir. İşte detaylı analiz:

1. Tarihsel Köken: Medler ve Daha Öncesi

• Med İmparatorluğu (MÖ 678-549):
  Kürtlerin atalarının Medler ve komşuları Gutiler (Zagroslu antik halk) olduğu düşünülür. Medler, bugünkü İran’ın Batı Azerbaycan, Hamedan ve Kürdistan eyaletleri ile Irak’ın Süleymaniye, Erbil ve Türkiye’nin Hakkari, Van bölgelerinde yaşamıştır.
• Zagros-Toros Hattı:
  Antik kaynaklarda “Kardukhi” (Ksenophon) veya “Kurti” (Asur metinlerinde) olarak geçen topluluklar, Hakkari, Şırnak ve Irak sınırındaki dağlık bölgelerde anılıyor.

2. Dilbilimsel Veriler: Kürtçenin Doğduğu Yer

• Kürtçe, Hint-Avrupa dil ailesinin İranî koluna ait.
• En eski Kürtçe metinler (örneğin Ehmedê Xanî’nin eserleri) Hakkari, Cizre ve Irak Kürdistanı’nda yazıldı.
• Dilbilimciler, Kürtçenin Zagros Dağları’nda şekillendiğini kabul eder.

3. “Asıl Kürt Bölgeleri”: Tarihsel ve Kültürel Merkezler

Aşağıdaki bölgeler, Kürt kimliğinin en yoğun ve köklü olduğu alanlardır:

A) Türkiye’de:

• Hakkari: Kürt aşiretlerinin (Ertuşi, Pinyanişi) tarihsel merkezi.
• Şırnak/Cizre (Botan): Kürt edebiyatının doğduğu yer.
• Van: Medlerden kalma yerleşim izleri.
• Dersim (Tunceli): Zazaların kültürel merkezi.

B) Irak’ta:

• Şehrizor (Süleymaniye): Kürtçenin Sorani lehçesinin beşiği.
• Erbil (Hewlêr): Medlerin başkenti Arbela’ya yakın.
• Zaho-Duhok: Kadim Kürt yerleşimi.

C) İran’da:

• Sine (Sanandaj): Sorani Kürtlerinin kültürel başkenti.
• Kirmanşah: Pehlewanî Kürtlerinin ana yurdu.
• Urmiye: Kurmanci ve Sorani karışımı bölge.

D) Suriye’de:

• Cezire (Haseke): Kurmanci konuşan Kürtlerin kadim yerleşimi.

4. Antik Kaynaklarda Kürtlerin Yurdu

• Yunan tarihçi Ksenophon (MÖ 4. yy): “Kardukhi”lerden (Kürtlerin ataları) bahseder ve Hakkari-Zagros bölgesini işaret eder.
• Asur metinleri (MÖ 9. yy): “Kurti” adlı bir halktan söz eder ve Bugünkü Şırnak-Cizre hattını tarif eder.

5. Günümüzde “Kürdistan” Kavramı

• Coğrafi Kürdistan: Türkiye, Irak, İran, Suriye ve Ermenistan’ın kesişim bölgelerini kapsar.
• Tarihsel çekirdek bölge: Zagros Dağları’nın batısı + Dicle-Fırat havzasının yukarı kısımları (yani Hakkari, Şırnak, Süleymaniye, Urmiye üçgeni).

Sonuç: Asıl Kürtler Nereli?

Kürtlerin en eski ve otantik yurdu, bugünkü:

• Türkiye’nin Hakkari, Şırnak, Van,
• Irak’ın Süleymaniye, Erbil,
• İran’ın Kirmanşah, Sine,
• Suriye’nin Cezire bölgeleridir.

Bu bölgeler, hem dilsel hem de kültürel süreklilik açısından Kürt kimliğinin “asıl” kaynağı kabul edilir.