Kuddûsî ismi, Arapça kökenli olup İslamî kültürde derin anlamlar taşıyan bir isimdir. İşte detaylı analiz:
1. Köken ve Kelime Anlamı:
- “Kuddûs” (القدوس):
- Allah’ın 99 isminden biridir (Esma-ül Hüsna). “Her türlü kusurdan münezzeh, saf ve mutlak kudret sahibi” anlamına gelir.
- Arapça “k-d-s” kökünden türemiştir; “kutsal, temiz, mukaddes” demektir.
- Örnek: “Arş’ı yücelten Kuddûs olan Allah’tır.” (Haşr Suresi, 23. ayet meali).
- “-î” eki:
- Aitlik veya nisbet bildirir. “Kuddûs’e dair, kutsalla ilişkili” anlamı katar.
2. Birleşik Anlamı:
- “Kutsalla bağlantılı olan”
- “Mukaddes kişi”
- “Temiz ve yüce karakterli”
- Tasavvufta “Allah’a adanmış derviş” çağrışımı yapar.
3. Tarihî ve Kültürel Bağlam:
- Kuddûsî mahlaslı âlimler ve şairler vardır. Örneğin:
- Erzurumlu İbrahim Hakkı Hazretleri’nin eserlerinde bu isim geçer.
- Osmanlı döneminde tasavvuf ehli kişiler tarafından kullanılmıştır.
- Cami ve tekke kültüründe “Kuddûsî Baba” gibi zatlara rastlanır.
4. Kullanım ve Popülerlik:
- Erkek ismi olarak kullanılır.
- Nadir ancak manevi değeri yüksek bir isimdir.
- Aileler tarafından dini hassasiyetle tercih edilir.
5. Örnek Cümleler:
- “Kuddûsî, hayatını ilim ve takvaya adamış bir mürşitti.”
- “Adı gibi Kuddûsî, herkese hikmetli sözler bıraktı.”
6. Benzer İsimler:
- Mukaddes (kutsal), Kudsi (ilahi), Kadir (güçlü).
Not: İsmin “Kuddûs” kısmı Allah’a mahsustur, ancak “-î” ekiyle insanlar için kullanımı yaygındır.